Een brakend kind: pluis of niet pluis
30-06-2022 -door Kors Jan van Alphen – waarnemend huisarts
Recent werd ik als regie-arts geconfronteerd met het verhaal van een 7 maanden oude jongen die 3 uur na inname van een hapje peren met pindakaas was gaan braken en daarna nog een aantal malen gebraakt had. In de ABCD was hij volgens de triage veilig en stabiel hoewel moeder hem wel sloom vond ; geen aanwijzingen op allergische klachten (benauwdheid/slijmvlieszwellingen/ huidverschijnselen e.d.) geen diarree. Volgens NTS werd het contactadvies BRAKEN gegeven: kleine slokjes water/kruidenthee en z.n. opnieuw contact opnemen.
Drie weken later kreeg ik een klacht van de moeder van dit patiëntje dat we de klachten gebagatelliseerd en niet serieus genomen hadden. Er zou sprake geweest zijn van een hevig brakend kind ,lijkbleek versuft en zeer slap en met dit beeld zou er sprake zijn van een FPIES (Food Protein-Induced Enterocolitis Syndrome). De triagist en ik hadden dit beeld niet herkend wat in potentie levensbedreigend kan zijn door het optreden van uitdroging en hypovolemische shock. Ziekenhuisopname is dan noodzakelijk alsmede behandeling door de kinderarts. Gelukkig voor het patiëntje in kwestie was hij wel met de gegeven adviezen weer geheel hersteld!
Ik kende het beeld van FPIES niet ( een zeldzame aandoening, vaak onder-)gediagnosticeerd of verkeerd gediagnosticeerd ) en bij het nalezen van de beschrijving ontbraken in deze casus wel een aantal alarmsymptomen ,(alarmsymptomen die zeker tot een beoordeling geleid zouden hebben. Het beeld ontstaat doordat er door voedseleiwit een enterocolitis ontstaat bij baby’s en jonge kinderen . De belangrijkste symptomen zijn terugkerend ernstig braken EN diarree 1-4 uur na inname van het uitlokkende voedingsmiddel : koemelk , soja-eiwitten ,haver rijst, eieren pinda’s, banaan ,zoete aardappel maar ook andere voedingsmiddelen kunnen het veroorzaken. Het is een niet-IgE gemedieerde immuunsysteemreactie op voedsel die het maagdarmkanaal aantast: een celgemedieerde reactie dus vandaar de vertraging bij het optreden. De klassieke IgE gemedieerde huidafwijkingen en respiratoire klachten ontbreken geheel. Ieder kind zou er mogelijk mee te maken kunnen krijgen maar sommige baby’s lopen een groter risico: zo heeft 20% van de kinderen met FPIES familieleden met voedselallergieën en 40-80% van de aangetaste kinderen heeft familieleden met allergische aandoeningen zoals hooikoorts, astma, eczeem. Er kan sprake zijn van één voedseleiwit maar er kunnen er ook meerdere bij betrokken zijn.
Kenmerkend : het ernstige en herhaald braken gevolgd door ernstige waterige diarree waarbij het kind ook een blauwe of bleke huidskleur kan hebben ,lethargie ( slap/sloom) er sprake van ondertemperatuur of koorts kan zijn alsmede uitdrogingsverschijnselen en shockachtige symptomen.
De diagnose is niet makkelijk te stellen omdat de symptomen niet onmiddellijk verschijnen ,de klinische presentatie wisselend is en er vele andere ziekten zijn die op dit beeld kunnen lijken als bijvoorbeeld buikgriep. De meeste kinderen die braken zullen deze verschijnselen niet vertonen en zijn geholpen met het contactadvies braken maar zijn er alarmsignalen zoals boven beschreven dan is spoedige beoordeling aangewezen.
Terug naar overzicht