Addison! Hydrocortison! (of dexamethason)
28-02-2022 -door Hans Essers – kaderarts spoedzorg
Overgenomen uit de nieuwsbrief kaderhuisartsen spoedzorg September 2021.
Met regelmaat is er in ANW-uren contact met patiënten met bijnierproblemen. Graag dus aandacht voor onderstaande mailing.
In overleg met de apothekers is hydrocortisone parenteraal beschikbaar gekomen op de visiteauto. Verder verdient het aanbeveling om contact op te nemen met de behandelaar in het ziekenhuis.
Recent is de nieuwe richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap: Zuurstof en medicatie in spoedeisende situaties gepubliceerd. In deze richtlijn is (in weerwil van dit nieuwsbericht) het gebruik van hydrocortison vervangen door dexamethason. Daarnaast adviseert het NHG óf hydrocortison óf dexamethason in het geval van een Addisoncrisis. Dit advies staat in het document Informatie voor de huisarts over bijnierziekten. Hierin is meer informatie over bijnierschorsziekten en een Addisoncrisis te vinden.
Zie ook www.bijniernet.nl/2021/01/goede-vraag-over-de-spoedmedicatie-op-de-huisartsenpost/
- We adviseren bij patiënten met een dreigende bijniercrisis gebruik te maken van de ampul voor de noodinjectie van het type dat de patiënt bij zich heeft. Over het algemeen gebruiken mensen hydrocortison (vaak in de vorm van Solcortef act-o-vial) en soms ook dexamethason.
- Heeft de patiënt geen ampul voor de noodinjectie bij zich of kan deze niet vertellen welk type medicatie wordt gebruikt, dan heeft het de voorkeur Solucortef-act-o-vial (hydrocortison) te gebruiken en wel om de volgende redenen:
- Solucortef-act-o-vial is geschikt voor eigen gebruik.
- Het toedienen kan snel gebeuren.
- Hydrocortison is een lichaamseigen hormoon dat normaal gesproken door de bijnier wordt aangemaakt.
- Prednisolon en dexamethason zijn daarentegen synthetische glucocorticoïden, die normaal niet in het lichaam voorkomen en hebben een langere werkingsduur.
- Ongeacht de primaire aanleiding voor de zorgvraag, is de afspraak dat bij een dreigende bijniercrisis altijd contact wordt opgenomen met de behandelend internist-endocrinoloog of bij kinderen en jongeren, met de kinderarts-endocrinoloog.
Conclusie: in de spoedmedicatie op de huisartsenpost verdient het dus de voorkeur dat er ook een noodampul Solu-cortef act-o-vial (hydrocortison) aanwezig is voor het geval zich een patiënt met bijnierschorsinsufficiëntie op de huisartsenpost meldt.
